Opinie z zakresu budownictwa
Postępowania sądowe w sprawach, których przedmiotem są kwestie z zakresu budownictwa należą do jednych z bardziej skomplikowanych i czasochłonnych procesów. Wiąże się to z objętością materiału dowodowego, co przedkłada się na czas procesu. Prawidłowe wnioskowanie w oparciu o dostępne dowody nie jest możliwe, bez pomocy biegłego, który dokonuje oceny faktów przez pryzmat wiadomości specjalnych.
Opinie z zakresu budownictwa są wykorzystywane w wielu rodzajach postępowań – karnych, cywilnych, czy administracyjnych. Organy – zarówno śledcze, jak i sądowe nie dysponują bowiem wiedzą potrzebną do oceny projektów budowlanych, stanu technicznego nieruchomości, czy wyjaśnienia przyczyn powstania szkód budowlanych. W tym celu powołuje się ekspertów, którzy dysponują zarówno wiedzą, jak i posiadają odpowiednie zaplecze techniczne, do wykonywania badań i pomiarów. Co więcej, ekspertyzy takie przydatne są również na etapie postępowania przedsądowego – np. w trakcie sporu prowadzonego między inwestorem, a wykonawcą danego projektu, bądź dla oceny zasadności wywodzonych roszczeń jeszcze przed wszczęciem postępowania sądowego.
Dowiedz się więcej o tym, kim jest biegły sądowy?
Rys historyczny na opinie budowlane.
Jednym z bardziej popularnych przypadków, w którym kluczową rolę odegrali biegli, był proces dotyczący największej katastrofy budowlanej w historii Polski, do której doszło w 2006 roku na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich. Opinie biegłych pozwoliły na wskazanie błędów konstrukcyjnych i nieprawidłowości rozwiązań w projekcie wykonawczym, co doprowadziło do skazania projektanta obiektu oraz rzeczoznawcy, który wydał wadliwą ekspertyzę po wcześniejszej awarii dachu, która miała miejsce kilka lat przed katastrofą.[1]
„Budownictwo” jest jednak niezwykle rozległą dziedziną, zaś opinie mają odpowiadać na pytania w sprawach dotyczących zarówno projektów, użytych materiałów, szkód, awarii, czy prac budowlanych i związanych z nimi kosztów. Obecnie, od wielu lat obserwujemy wzmożony ruch na rynku nieruchomości, co wiąże się z tym, że sądy prowadzą coraz więcej spraw dotyczących sporów pomiędzy nabywcami mieszkań, a deweloperami, bądź choćby tych, dotyczących nieprawidłowo wykonanych prac remontowych.
Dowiedz się więcej o opiniach budowlanych wykonywanych przez IurisMed – Instytut Naukowo-Badawczy.
Opinie budowlane rozstrzygają spory pomiędzy profesjonalnymi uczestnikami procesu budowlanego.
Obserwowany duży ruch na rynku budowlanym, to jednak nie tylko spory na linii nabywca / właściciel lokalu oraz deweloper lub firma wykończeniowa. Spory są obecne także pomiędzy profesjonalnymi uczestnikami procesu budowlanego. Ustalenie odpowiedzialności za powstałe opóźnienie, ustalenie zasadności wykonania tzw. prac dodatkowych, kosztorysowanie prac budowlanych, ocena procesu zarządzani budową, czy wreszcie zasadność zarzutów wobec prawidłowości dokumentacji projektowej, to te pola na których najczęściej dochodzi do sporów. Rzetelna i wiarygodna opinia budowlana może być tu rozstrzygająca i może doprowadzić nawet to wygaszenia takiego sporu w początkowej jego fazie.
Opinie biegłych z zakresu budownictwa, są zatem niezwykle istotnymi elementami pozwalającymi na poszukiwanie kompromisu pomiędzy uczestnikami procesu budowlanego lub pozwalającymi na wydanie rozstrzygnięcia przez sąd powszechny. Istotne jest to, iż w takich opiniach wykorzystuje się nie tylko doświadczenie opiniujących, ich wiedzę i praktykę zawodową. Wnioski opinii muszą korespondować z polskim systemem prawnym – tak w obszarze prawa budowlanego, jak i stricte prawa cywilnego. Powyższe nie oznacza, iż opinia ma zastąpić rozstrzygnięcie sądowe. Opinia taka, w zależności od tego na jakim etapie została wydana – może skłonić strony do dążenia do zawarcia ugody na etapie przedsądowym, albo też ma pomóc sądowi w ocenie zasadności żądań wnoszonych przez uczestników procesu budowlanego w ramach trwającego postępowania sądowego.
Pamiętać należy, iż polski proces sądowy cechuje się kontradyktoryjnością. Inicjatywa dowodowa należy do stron procesu cywilnego. W ramach kontradyktoryjności ważna jest nie tylko sama inicjatywa dowodowa, ale także kształt wnioskowanej przez stronę tezy dowodowej. Nie jest rolą biegłego uzupełniania tezy dowodowej w ramach wykonywanej opinii.
Dowiedz się więcej o tym, czego nie może biegły sądowy.
[1] Wyrok SN z 29.11.2018 r., IV KK 247/18, LEX nr 2586038.
