Opinia innego biegłego lub instytutu
Obok możliwości żądania uzupełnienia opinii biegłego ustawodawca wskazał również na możliwość żądania przez sąd dodatkowej opinii innego biegłego. Przypomnijmy, że w postępowaniu cywilnym, takie uprawnienie Sądu przewidziano – w odniesieniu do biegłych sądowych oraz biegłych ad hoc w art. 286kpc, zaś w odniesieniu do opinii sporządzanych przez biegłych instytucjonalnych (Instytuty Naukowe i Instytuty Naukowo-Badawcze jak np. Instytut Naukowo – Badawczy IurisMed) w art. 290§ 3”[1], zaś ustawodawca odstąpiłod wskazywania w przepisach konkretnych przesłanek takiego żądania.
Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie wskazuje się, iż obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii dalszych biegłych zachodzi w szczególności, gdy dotychczas wydana w sprawie opinia budzi zastrzeżenia, zawiera istotne luki, jest nieprzekonująca, niekompletna, pomija lub wadliwie przedstawia istotne okoliczności, jest oderwana od nakreślonych tez dowodowych, niejasna, nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna[2].
Dowiedz się więcej o niepełnej opinii biegłego.
Opinia uzupełniająca w praktyce.
W praktyce, często można spotkać się z sytuacją, w której po zapoznaniu się z opinią jednego biegłego strona żąda zlecenia wykonania kolejnej opinii w tym zakresie przez innego biegłego, jednak od uznania sądu zależy, czy zażąda on dodatkowej opinii od tego samego biegłego, czy dopuści dowód z opinii innego biegłego (biegłych)[3]. Podkreślenia wymaga, iż „przesłanką dopuszczenia dowodu z opinii kolejnego biegłego nie jest niepewność strony postępowania, ale negatywna ocena sądu co do wartości dowodowej dotychczasowej opinii”[4]. Podkreśla się, iż zasięgnięcie opinii innego biegłego powinno być poprzedzone przynajmniej próbą usunięcia niejasności, istniejących sprzeczności bądź uzupełnienia dotychczasowej opinii[5]. Oczywiście, za bezcelowe uznać należy zlecanie temu samemu biegłemu wydania opinii uzupełniającej w sytuacji, w której biegły nie dąży do racjonalnego wyjaśnienia swojego stanowiska, obstając jedynie przy jego trafności[6]. Dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego lub instytutu, będzie zatem uzasadnione w sytuacji, kiedy nie zostaną wyjaśnione wątpliwości podnoszone do już wydanej opinii w drodze jej uzupełnienia przez tego samego biegłego, bądź też nie dojdzie do wyjaśnienia rozbieżności opinii.
Potrzeba powołania innego biegłego.
Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z niezadowolenia strony. Jeżeli zatem w przekonaniu sądu opinia wyznaczonego biegłego jest kategoryczna, przekonująca i w jego ocenie wystarczająco wyjaśnia zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych, sąd nie ma obowiązku dopuścić dowodu z kolejnej opinii innego biegłego.
Wskazać zatem należy, iż przeprowadzenie dowodu z opinii innych biegłych lub instytutu ma charakter wyjątkowy i ma miejsce w sytuacji, w której sąd orzekający nie jest w stanie samodzielnie rozstrzygnąć wątpliwości związanych z daną opinią.
Dowiedz się więcej o uzupełnieniu opinii przez biegłego sądowego.
[1] Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 z późn. zm.);
[2] por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 27 listopada 2018 r., I AGa 123/18 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 10 października 2018 r., III AUa 195/18, Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2013 r., III CSK 243/12;
[3] T. Ereciński [w:] P. Grzegorczyk, J. Gudowski, K. Markiewicz, M. Walasik, K. Weitz, T. Ereciński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze, LEX/el. 2022, art. 286;
[4] A. Turczyn [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, red. O. M. Piaskowska, LEX/el. 2023, art. 286;
[5] T. Żyznowski [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1–366, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021, art. 286;
[6] por. Wyrok SN z 10.02.2000 r., II UKN 399/99, OSNP 2001, nr 15, poz. 497;